AZINLIK BATI TRAKYA’DA KENDİ İRADESİYLE Mİ YOKSA ZORLA MI BIRAKILDI?
GÜNDEMİ
YORUMLARKEN
29 Ocakların yıldönümü münasebetiyle sosyal medyadan eski
yeni paylaşımları izliyorum. Bunlardan birinde (ASAM–Ferruh Özkan) Dayanışma
Derneği eski başkanı Taner Mustafaoğlu konuşuyor. Konuşmasının bir yerinde “Azınlık
orada kendi iradesiyle bırakılmadı” diyor. Bu ifadenin aynısını veya benzerini
daha önce başkalarından da duyduğum var. Hep kulağımı tırmalamıştır. Bu kez
üzerinde biraz durayım diyorum.
Hatalı bir ifade. BT Müslüman Türk Azınlığının mübadeleden
istisna edilmesi kendi iradesi değildi derken sanki “ben de mübadele edilmek
istiyorum” diye Azınlıktan bir irade beyanı varmış gibi konuşuluyor. Var
idiyse, nasıl ifade edilmiştir bu? Biz de Türkiye’ye gitmek istiyoruz diye bir
hareket mi oluşmuştur, dilekçeler mi sunulmuştur, istisna protesto konusu mu
olmuştur, yürüyüşler mi yapılmıştır? Bir insanın ve bir toplumun doğup büyüdüğü
topraklarda yaşamını devam ettirmek istemesi kadar olağan bir şey olabilir mi,
orada yaşam ve güvenlik koşulları sağlandıktan sonra? Lozan bunları sağlıyordu.
Mübadeleye dahil edilmiş olsaydı o zaman kendi iradesi hilafına hareket edilmiş
olurdu. Onun için kararlaştırılan mübadeleye “mecburî” denmiştir, yani toplumların
iradesi hilafına gerçekleştirilen, zorla, istesen de istemesen de. Vatanında bırakılmak,
Azınlığın iradesi dışında sayılamaz, onu böyle tarif etmek yanlıştır, nasıl
desem, eşyanın tabiatına aykırıdır.
Tarihte kesin kayıtları bulunmamasına rağmen, İkinci Dünya
Savaşında Batı Trakya’daki Alman ve Bulgar işgali döneminde ve onu takip eden
içsavaş yıllarında 40 bin Batıtrakyalı Türkiye’ye kaçmış ve sular durulduktan
sonra bunların neredeyse tümü geri dönmüştür. (Bu sayıyı diktatör İoannidis
1975 yılında yargılandığı mahkeme önünde söylemiştir.)
Türkiye ile Yunanistan arasında Lozan’da kararlaştırılan
“ahalinin mecburî mübadelesi”, halkları birer patates çuvalı gibi bir yerden
bir yere taşımak, büyük bir insan hakları ihlali ve cinayet idi. İki ulus
devlet, mübadeleyi, biri Türk kökenliler, öbürü Hellen kökenliler ile topraklarındaki
nufusu ulusal bakımdan homojenleştirme fırsatı olarak değerlendirmişlerdir.
Özellikle Yunanistan, mübadeleden Osmanlıdan yeni kazandığı Makedonya ve
Trakya’yı Türkiyeli Rumlarla doldurmakta yararlanmıştır.
İbram Onsunoğlu
Ετικέτες: Batı Trakya, Azınlık, Lozan Anlaşması, Mübadele